20% ҚҚС мөлшерлемесі шын мәнінде экономикаға айтарлықтай жүктеме түсіруі мүмкін. Оның бірнеше негізгі тәуекелдері бар:
1. Шамадан тыс экономикалық жүктеме: Жоғары мөлшерлеме тауарлардың және қызметтердің бағасын көтеріп, халықтың сатып алу қабілетіне теріс әсер етуі мүмкін. Бұл әсіресе табысы төмен топтар үшін қиындық туғызады, себебі олар үшін базалық қажеттіліктерге жұмсалатын қаражат артады. Сайып келгенде, бұл сұраныстың төмендеуіне әкеліп соғады, өйткені адамдар арзан тауарлар мен қызметтерді іздеуге мәжбүр болады.
2. Көлеңкелі бизнестің өсуі: Жоғары салық мөлшерлемесі кей кәсіпкерлерді салық төлеуден жалтаруға итермелеп, көлеңкелі экономикаға жол ашуы мүмкін. Көлеңкелі бизнес, өз кезегінде, мемлекеттік бюджеттің кірісін қысқартып, нарықтағы адал бәсекелестікті тежейді.
3. Бизнеске ауыртпалық түсіру: Шағын және орта бизнестің өсуі мен дамуына кедергі келтіруі мүмкін. Бұл әсіресе ауыл шаруашылығы, өндіріс және басқа да төмен маржалы салаларға қатысты. Осылайша, жоғары ҚҚС мөлшерлемесі елдегі жалпы экономикалық белсенділікті төмендетіп, жұмыссыздық деңгейінің артуына себеп болуы мүмкін.
Мемлекет басшысы айтқандай, бұл мәселенің шешімі – мөлшерлемені саралау және оны бизнес пен халықтың қажеттіліктеріне бейімдеу. ҚҚС мөлшерлемесін тым жоғары қоюдың экономикалық тұрақтылықты сақтау және кәсіпкерлікті қолдау тұрғысынан қиындықтар туғызуы ықтимал. Сондықтан мөлшерлемені дұрыс деңгейде ұстап, қажетті баланс табу өте маңызды.
Cалық реформасының басты мақсаты – әділдік, теңдік және баршаға пайдалы шешімдер қабылдау. Реформа енгізілгенде, оның кез келген азаматқа немесе кәсіпкерге зиян келтірмеуі маңызды. Бұл үшін бірнеше факторларды ескеру қажет:
1. Әділ салық салу: Салық мөлшерлемелері сараланған және әртүрлі кәсіпкерлер мен тұтынушылардың жағдайына сәйкес болуы тиіс. Бұл шағын және орта бизнесті қолдап, олардың дамуына мүмкіндік береді, ал әлеуметтік жағынан қорғалмаған топтар үшін негізгі тауарлар мен қызметтердің қолжетімділігі сақталады.
2. Кәсіпкерлерді қолдау: Реформа бизнес үшін ауыртпалық тудырмауы керек. Бұл үшін салықтық жеңілдіктер, салық төлеу процесінің жеңілдетілуі және шағын кәсіпкерлік үшін арнайы қолдау шаралары енгізілуі қажет.
3. Қоғамның әртүрлі топтарының мүдделерін ескеру: Мемлекет басшысының айтқанындай, реформалар енгізу кезінде халықтың барлық санаттарының, әсіресе әлеуметтік әлсіз топтардың мүддесі ескерілмек. Бұл аз қамтылған азаматтар үшін қажетті тауарлардың бағасы тұрақты әрі қолжетімді болуын қамтамасыз етеді.
4. Әлеуметтік бағдарлама мен қолдау шаралары: Егер салық реформасы белгілі бір топтарға қосымша жүктеме салатын болса, онда мемлекет осы топтар үшін тиісті әлеуметтік қолдау шараларын қамтамасыз етуі керек. Мысалы, мемлекеттік субсидиялар, жеңілдікті бағалар немесе салықтық жеңілдіктер.
Салық реформасы қоғамға пайда әкелуі керек, ал оның кез келген жағымсыз әсерлерін алдын-ала болжау және олардың ықтимал салдарын жою шараларын қабылдау өте маңызды.