Шымкент қаласында орналасқан «Өзбекәлі Жәнібеков» атындағы ОҚМПУ-де «Жастар – Тәуелсіз еліміздің болашағы» атты рухани танымдық семинар ұйымдастырылды.
Аталмыш басқосуды ОҚМПУ Басқарма төрайымы-ректор міндетін атқарушы Гүлжан Сүгірбаева атынан ОҚМПУ оқу және оқу әдістемелік істер жөніндегі проректоры, тарих ғылымдарының кандидаты, доцент Баршагүл Исабек ханым ашып, құттықтау сәлемін жолдады. Семинарды ұлағатты ұстаз Қайрат Анарбаев жүргізіп отырды.
Игі шараға Шымкент қаласының бас имамы Бақдаулет қажы Нұрматұлы, дінтанушы-магистр Мұхамеджан Естеміров қатысып қазақ халқының мәдениеті, дін мен дәстүр, әдет-ғұрпы, білім алу, түрлі жат ағымдардан сақтану жолдары, т.б. тақырыптар төңірегінде оралымды ойлар айтып, ұсыныс пікірлерін ортаға салды. Сондай-ақ, студенттер тарапынан қойылған сұрақтарға жан-жақты жауап берілді. Және қатысушыларға Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының төл басылымы «Иман» журналы мен «Мұнара» газеттері үлестірілді.
Айта кетсек, жоғары деңгейде ұйымдастырылған семинар барысында Шымкент қаласының бас имамы Бақдаулет қажы Нұрматұлы оқу ордасының басшылығына алғыс айтып, ризалық білдірді.
Осы жиында дін саласының мамандары жастарға иманды, тәрбиелі көркем мінезді болуға шақырды. Көркем мінез Ислам дінінің басты шарттарының бірі. Соның ішінде имамдар өз сөзінде былай деді «Мінез дегеніміз – адам бойына тұрақты орныққан қайнар көз. Бұдан адамның барлық іс-әрекеті бастау алады, яғни пенденің барлық әрекеті осы қайнар көзге байланысты. Адамның табиғи мінезіне келсек, бұларға адам болмысындағы адамгершілік, жақсылық жасауды жақсы көру, ізгілікті ұнату сияқты т.б. қасиеттер жатады. Адам баласы дүниеге келгенде ақ парақ сияқты таза күйде туылады. Кейін сәбидің ата-анасы, қоғам, қоршаған орта оған әсер етіп, оның келешектегі болмыс-мінезіне ықпал жасайды.
Егер сол қайнар көзден шыққан әрекет ақылға да, шариғатқа да лайық, мақтаулы амалдардан болса, онда мінездің көркем болғаны. Ал енді бұл амалдар жиеркенішті болса, онда мінез-құлық жаман саналады. Мұндай мінез мұсылман үшін жат саналмақ. Алла Тағала Құранда көркем-мінездің артықшылығын және ондай мінезге ие болған адамның мәртебесі жайында көп айтқан:
«(Мұхаммед (с.ғ.с.)) оларға Алланың мейірімі бойынша, жұмсақ сыңай байқаттың. Егер тұрпайы, қатал жүректі болсаң еді, әрине олар маңайыңнан тарқап кетер еді. Сондықтан олар үшін жарылқау тіле де іс жөнінде олармен кеңес қыл. Сонда қашан қарар берсең, Аллаға тәуекел ет. Негізінен Алла тәуекелшілдерді жақсы көреді» (Әли Имран: 159).
«Сөзсіз мүміндер Алла еске алынса, жүректері қобалжиды да оларға Алланың аяттары оқылса, сенімдері артылып, Раббыларына тәуекел қылады. Сондай-ақ, олар, намазды толық орындап, оларға берген несібемізден тиісті орынға жұмсайды. Міне солар шынайы мүміндер. Олар үшін Раббыларының қасында да дәрежелер және жарылқау әрі көркем несібе бар» (Әнфәл: 2-4).
Көркем мінез – елшілер мырзасының сипаты, шыншылдар амалдарының абзалы, тақуалар тер төккен еңбектерінің жемісі, Аллаға құлшылық қылған пенделердің ризалығы. Дәлірек айтқанда, жақсы мінез – діннің бөлігі.
Жаман мінез – жұтып жоқ қылатын у, абыройсыздыққа ұшырататын бұзықтық, аяқ асты қылатын анық жамандық. Ол шайтанға қызмет қылдырады және әлемдердің Раббысының қасынан алыстатады. Алла Тағала көркем мінезге ие адамның қандай амалдар жасайтынын баяндаған:
«Шынында иман келтіргендер құтылды. Олар сондай мүміндер, намаздарында іштей жалбарынады. Олар бос нәрселерден аулақ болады. Олар зекеттерін береді. Олар ұятты жерлерін сақтайды. Бірақ, жұбайлары немесе меншіктілері болса, оларға сөгіс жоқ. Онда кім бұлардан басқаны іздесе, міне солар шектен шығушылар. Олар аманаттарын, уәделерін қорғаушы. Олар намаздарына ұқыпты. Міне солар мұрагерлер. Олар онда мәңгі қалатын фердауыс жаннатында мұрагер болады» (Мүминун: 1-11).
Расында адам өз бойында жақсы мінез-құлық пен адамгершілік қасиеттерін қалыптастыра алады. Муғаздан (Алла оған разы болсын) жеткен риуаятта пайғамбардың (с.ғ.с.): «Адамдарға жақсы мінез-құлық көрсет», – деп айтқаны келтіріледі (Ибн Әбдул-Бәрр).
Бұл хадистің басқа риуаятында пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «…қолыңнан келгенше өз мінез-құлқынның ең жақсы жақтарын көрсет», – деген. Шындығында жақсы мінез-құлықты түрлі тәсілдермен қалыптастыруға болады. Олардың ең жақсысы пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) жоғары адамгершілік қасиеттеріне еліктеу, өйткені мұны Алла Тағала:
«Сендер үшін Алланың елшісінде көркем өнегелер бар», – деп әмір еткен» деді.
Жастар – қоғамның қозғаушы күші ғана емес, елдің тірегі, мемлекеттің белсенді бөлігі. Тәуелсіздігімізді нығайтып, елімізді дамыту – қазіргі жастардың басты міндеті. Бүгінгі таңда тәуелсіз елдің жалынды жастарына мемлекет тарапынан жыл сайын барынша қолдау көрсетіп, түрлі бағдарламалар жүзеге асуда.
Жастар табанды еңбек етіп, елімізде болып жатқан оңды үрдістерге белсене қатысуы арқылы ғана жетістікке қол жеткізе алады. Сонымен қатар, жастар қоғамға пайдасын тигізіп, алған білімін еліміздің өркендеуіне жұмсайтын болса, онда келешегіміздің кемел болатыны сөзсіз. Жаңа заман тәуелсiз ел мұраты — жастардың бiлiмi мен бiлiктiлiкке талпынып әрекеттенуiн, еңбектенiп өсуiн талап етiп отыр. Кез келген мемлекеттің болашағы – білімді жастар. Көзі ашық, көкірегі ояу білімді ұрпақ өз Отанын дамыту жолында аянбай тер төгеді. Жастар – бұл мемлекеттің негізгі тірегі бола отырып, болашақта ел басқаратын ұрпақ өкілдері. Әрине, еліміздің келешектегі арайлы таңының пердесін тек белсенді жастар ғана аша алады. Барлық уақытта жастар халық арасындағы ең озық бөлігі болып есептелінген. Олар әрқашан қоғамдағы оң өзгерістердің алдыңғы қатарында болды. Негізінен, жастар – мемлекеттің стратегиялық қоры. Олар дамудың жасампаздық қуаты мен ұлттық күшін жинақтап, дамыта алады.
Өткен ғасырларда адамзат ілімінің дамып, ақыл мен ой парасатының жетілуі, оқудың қажеттілігін айтып, білім алудың маңызын анықтаған ғұламалардың бірі Әбу Насыр Әл-Фараби. Ол өз еңбектерінде еңбек тәрбиесі мен оның теориясын жасаушылардың бірегейі екені мәлім.
Білім мен ғылым қазіргі таңда және болашақтағы қоғамды дамытатын негізгі күш болып табылады, яғни қазіргі жастарымыз бәсекеге қабілетті тұлға болуы керек. Ол үшін ең алдымен бәсекеге қабілетті тұлға білімдіжәне сонымен бірге міндетті түрде тәрбиелі де болуы қажет. Осы тұста жетілген тұлғаны тәрбиелеу үшін ғұлама ғалым, ойшыл, философ Әл-Фараби: «Адамға ең бірінші білім емес, тәрбие беру керек, тәрбиесіз берілген білім – адамзаттың қас жауы, ол келешекте оның барлық өміріне апат әкеледі» деген басты қағиданы ұсынған болатын. Бұл қағиданың қазіргі таңдағы өзектілігі зор. Мемлекет жастардың білім алу мәселесіне қатысты, олардың бәсекеге қабілеттілігін аса маңызды міндет қылып отыр. Қазіргі ақпараттар, жетік технологиялар мен инновациялар заманы. Сәйкесінше, бүкіл өркениет осыған бейімделіп, инновациялық жаңашылдықтарға толы қоғам қалыптасып келеді. Осындай экономикаалық, кәсіпкерлік ортада табысты жұмыс істеп, жаңа мүмкіншіліктерді анықтап, инновациялық бизнес-идеяларды туындау үшін, әрине білімді, ақыл-ойыңыздың ширақтылығы, ақпараттарды жинақтау және талдау қабілеттерінің болғаны абзал. Жастарды білім және ғылым жолына салып, болашаққа бағдар беру, түзу жолдан тайдырмай, санаға сәуле шашар оқу білімнің тізгінін ұстату мемлекет пен қоғамның міндеттерінің бірі болып табылады. Барлық мықты мемлекеттер жастардың білімі мен оқу-ағарту ісіне көп көңіл бөледі. Келешектің іргетасын қалау үшін, ең алдымен сол елдің жастарының саналы ұрпақ болып жетілуіне күш салу керек.
